 | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
HABER ARAEN ÇOK OKUNANLAR |
Eleştiri tenkit edebi bir türdür ayrıca bir sanattır
06 Mart 2021, 06:09 İnsanın kontrolü frenidir. Hani son sürat giden bir araba fren yoluyla durdurulur ya. Doludizgin giden bir kimse hataları söylenerek yanlıştan engellenir rahatlatılır. Sahibi kabul eder veya etmez. Ederse olgun bir kişidir, etmezse celallenirse hamdır kendisi bilir. Ya yoluna devam eder, yada başını taşa vurur, ya sükat eder, ya kendisine çeki düzen verir. İlla adamı adam etmek gibi bir dert olmaz tabi, peki eleştiri yanın hatası, kusuru olmaz mı? Olur, o da kendisini düzeltir. Hangi saha ise hayat devam eder. İnsan yaptığı güzel işten engellenemez. Ama yapılan kötü bir işse o zaman her çareye başvurularak insanı o işi yapmasına mani olunur. Her iki şıkta da bu konuda yardımcı olan, yol gösteren dosttur, iyi niyetlidir. Bir bildiği vardır deyip teşekküre layıktır. Onun hataları da kendisine aittir. Art niyet olur mu bilmem, çok az insanda aranır. Eleştiri sevmesen de takdirdir. İlla adamı, eleştiren işini sevmek zorunda değildir. Ama yaptığı işlem ne ise onu insanların takdirine sunar ki, bu bir görevdir. Yazan, çizen, kalem oynatanlar bunu bilirler. Piyasaya çıkan, eser veren üstatlar her tür eleştiriye açık olmalıdır. Ben bilirim, benden başka kimse karışamaz diyemez. Öyle düşünüyorsa yanılır toslar. Dışa açık olmayanlar bilgisini kafasının içinde saklı tutacak satmayacaklar. Eleştiriye tahammül zordur. Zor olsa da kişi dayanmalı. Bilmeli dostun düşmanın gülünü veya taşını. Kendisi ne sayıyor, ne kabul ediyorsa. Bomba gibi görüp korkanlar da olur. İnsan hali Eleştiri, kıskanmak, küçük görmek değildir. Öyle basit zannedilmesin. Eleştiren de emek verir, en az yazan kadar. Anlamak dinlemek için emek gerektir. Veresiye tenkit bilmeden karanlıkta yol almak olur. Veya acıların fil tarifi olur. Geçmiş devirlerde basında polemik çatışmaları olmuştur. Kıran kırana. Ama basında olmuş. Eleştiri kavga, düello, hakaret sövme değildir. Bazen öyle algılayanlar olsa da yanlıştır. Algı hatasıdır geçer. Eleştiren adam yiğit adamdır, merttir, dürüsttür, insanın hatasını, suçunu, günahını her neyse yüzüne söyler. Korkmaz, çekinmez, kıvırmaz, arakadan atmaz, dedikodu yapmaz ve sadece hatırlatır. Eleştiri yiğidin hakkını teslimdir. Helal olsun demektir. İftira atan, karalayan değildir. Asıl arkadan iş çevirenler, yüze başka, arkadan başka konuşanlar makbul değildir. Fırıldak çevirmek, tuzak kurmak, kuyu kazmak, gibi yollar eleştiri değildir. Çıkmaz yoldur, erkek işi değildir. Erkekçe konuşmak, yazmak, davranmaktır. Başkasını harcamak değil, taktirdir. Sürtüşmek falan da değil gerçekleri haykırmaktır, mertçe tartışmaktır. Sonuç almaktır. Eğitmektir, yol göstermektir. Bunun dışında maksat aramak beyhude uğraşmaktır. Bu işten anlamamaktır. Yan çizmektir. Kaçmaktır, sapmaktır, yolu yokuşa sürmektir. Demek ki eleştiri bir derstir. Eleştiren de eleştirilen de insandır. Hatasız olmaz. Eleştiri biraz kesin bilgiye dayanır. Zanla, yakıştırmayla, tahminle olmaz. Karşılıklı kabulle sonuçlanır. Sürgit kavga halinde aşiret çatışmasına dönüşür. Her tenkidin ayıp, günah, sevap, vebal hanesi vardır. Kişi bunu göze almalıdır. İnsanları yok saymak, özel hayatlarına girmek, aşağılamak, ekmeği ile oynamak, küfretmek, dövmek, öldürmek gibi eleştiri olamaz. Hani adam vurunca hanımını öldürmüş, sonunda gene dövemedik avradı demiş. Kaş yapayım derken göz çıkartmak da değildir. Kötü örnekler de örnek ve eleştiri sayılmaz. Eleştiren her kimse bu işi bilen birisidir. Herkes kendi alanında, mesleğinde, işinde söz sahibidir. Ama bugün herkes her alanda konuşur. İşin garibi budur. Akıllı olan, usulünce olan bilediği alanda sükuttur. İşi ehline bırakmak gerektir. şin aşırısı da hoş değildir. Alan satan taraflar gibidir. Baştan insanlar buna bilinçli olacak. Hele her saha kendi alanı değil, kendi onun oyun alanıdır, oynar, alır satar. Benzetmeler sıkıcı olmasın. Derler ki, demirden korkan trene binmezmiş. Bu kadar net yanlışlarımı mertçe bana söyleyene elbette ben teşekkür ederim ve o yanlışları da bir daha yapmam. En eleştirilmem, ben hatasızım, ben bilirim, çok bilirim diyenler çok yanılır. Hata üstüne hata yaparlar. Kişi, zararın neresinden dönülürse kardır deyip olgunluk göstermelidir. Biraz günümüzde açık sözlü, dürüst insanlar pek sevilmez ya. Olsun, eleştiri hoşa gitmek, beğenilmek için olmaz, olursa Hakk'ın hatırı kalır. Hak her şeyden üstündür. Hakkı teslim gerektir. Eleştiriye açık olacan arkadaş. Eleştiriye açık olmazsan çabuk harcanırsın arkadaş. Eleştiri yapılacak ki eksiklerin ve hatalarını öğrenip düzelteceksin. Öyle sağına soluna küfrederek değil tabi ki. Benden bu kadar arkadaş. Bu haber 4102 defa okunmuştur.
|
|
||||||||
|
Altyapı: MyDesign Haber Sistemi |
||||||||||
